Rodzaje filtrów 

Z powodu dużego zanieczyszczenia wód jesteśmy zmuszeni uzdatniać wodę do picia, czy też do użytku domowego lub przemysłowego. Na rynku pojawia się coraz więcej urządzeń filtrujących wodę, od wielostopniowych stacji uzdatniania wody dużych gabarytów po dzbanki filtrujące mieszczące się w lodówce.


Jakie są rodzaje filtrów?
Jaki filtr wybrać dla siebie?
Na o zwrócić uwagę i jak nie popełnić błędu kupując filtr, który nie spełni swojej funkcji?

Rodzaje filtrów do oczyszczania wody ze względu na działanie :

1. Zmiękczacze nazywane również wymiennikami jonowymi ze względu na ich sposób pracy.
Zmniejszają twardość wody, która powoduje powstawanie szkodliwych osadów wapnia w rurach, na urządzeniach sanitarnych, w czajnikach oraz mechanizmach pralek czy zmywarek. Zmiękczacze wody mają doskonały wpływ na urządzenia AGD oraz na skórę i włosy. Najczęściej montowane są centralnie w domach jednorodzinnych.
Bardzo popularnym urządzeniem do filtrowania wody w gospodarstwach domowych jest z pewnością filtr zmiękczający wodę, składający się ze zbiornika solanki, głowicy sterującej oraz oczywiście zbiornika filtracyjny z kationitami (wymiana jonowa). Taki filtr wymaga okresowej konserwacji, ale poprawne korzystanie z niego sprawi, ze posłuży w domu przez długie lata bez konieczności wymiany i zakupu nowego urządzenia

2. Filtry węglowe
Równie popularne stają się także filtry węglowe do uzdatniania wody. Jedne z najlepszych filtrów do uzdatniania wody są wypełnione węglem aktywowanym. Najczęściej połączone są z systemem filtrów sedymentacyjnych (sznurkowych lub polipropylenowych) i najlepiej zamontować je tuż przed lampą bakteriobójczą. Takie urządzenia nie tylko eliminują zanieczyszczenia organiczne, ich działanie jest także gwarancją poprawy zapachu oraz smaku oczyszczanej, filtrowanej wody. Z dodatkiem stopów miedzi i cynku lub srebra filtry takie mogą działać także bakteriobójczo. Doskonale uzdatniają wodę do spożycia i gotowania, dodatkowo usuwają też chlor, dzięki czemu świetnie sprawdzają się w łazience. Na urządzenie składa się zbiornik filtracyjny oraz głowica sterująca. W wypadku filtra węglowego fachowcy zachęcają do wymiany złoża węglowego średnio raz na trzy do pięciu lat, natomiast wkłady filtracyjne węglowe należy wymieniać co kilka miesięcy. Dodatkowo na rynku można znaleźć filtry węglowe nakranowe lub nablatowe filtrujące wodę pod wpływem ciśnienia w sieci. Uzdatniają jeden punkt (jeden kran – najczęściej w kuchni), są tanie i łatwe w montażu. Ważne jest , żeby nie dopuszczać do dłuższych zastojów wody wewnątrz filtrów, bo grozi to namnożeniem się mikroorganizmów.

3. Lampy sterylizujące UV
Obok dwóch rodzajów urządzeń wymienionych powyżej warto także zwrócić uwagę na lampy UV lub też lampy bakteriobójcze UV, które zabijają w wodzie patogeny, wirusy i bakterie. Składają się na nie: szafka sterownicza oraz korpus ze stali kwasoodpornej. Lampy, jak sama nazwa wskazuje, działają na podstawie promieniowania ultrafioletowego. Uzdatnianie wody odbywa się bez konieczności dostarczania do wody środków chemicznych. Lampy sprawdzają się doskonale i działają jak najlepsze filtry do wody, gdy pojawią się w niej mikroorganizmy. W wypadku lamp UV warto wymienić promiennik UV raz w roku. Najczęściej stosowane są w celu uzdatnienia wody ze studni, gdzie pojawia się problem mikrobiologicznego przekroczenia jej parametrów.

4. Odżelaziacze, odmanganiacze
Filtry odżelaziające i odmanganiające eliminują zanieczyszczenia wody związanie z obecnością w niej związków żelaza i manganu. Powodują one, że z wody eliminowana jest mętność oraz zabarwienie, które powoduje zbyt wysokie stężenie ww. pierwiastków. Stosowane są w nich substancje, dzięki którym następuje utlenienie nadmiaru żelaza i manganu. Wymienione tu filtry powinniśmy montować za filtrami mechanicznymi, ale przed zmiękczającymi. Dodatkowo często usuwają z wody amoniak oraz siarkowodór. Składająca się na ten rodzaj filtra kolumna filtracyjna wyposażona jest w złoże piaskowo-żwirowe lub aktywne złoże katalityczne (np. naturalną rudę manganu). To pierwsze skutecznie eliminuje żelazo z wody, drugie natomiast działa na związki żelaza i manganu. Warto dodać, że przed wykorzystaniem tego filtru do uzdatniania wody należy poddać wodę procesowi napowietrzenia. Płukanie odżelaziaczy zwykle odbywa się automatycznie, ale odmanganiacze trzeba okresowo regenerować nadmanganianem potasu.

5. Filtry mechaniczne (sedymentacyjne)
Montowane są na początku instalacji (filtracja wstępna) i zatrzymują zanieczyszczenia stałe o wymiarach od 1 mikrona chroniąc w ten sposób inne urządzenia filtrujące, takie jak zmiękczacze, odżelaziacze itp. Najczęściej są to urządzenia z wkładami siatkowymi, piankowymi albo sznurkowymi. Częstotliwość wymiany wkładów uzależniona jest od stanu wody, jej zużycia oraz dokładności doboru urządzenia- najczęściej po 3-6 miesiącach. Dla wygodny polecane są filtry samopłuczące

6. Filtry z odwróconą osmozą (zwane też osmotycznymi)
Tego typu rozwiązanie można zastosować zarówno do wody pobieranej z sieci wodociągowej, jak i ze studni. W systemie wykorzystuje się filtrację wstępną z wymiennymi wkładami mechanicznymi i węglowymi oraz filtrację osmotyczną, w której specjalna membrana usuwa bakterie, wirusy, metale ciężkie, pierwiastki radioaktywne i inne związki rozpuszczone w wodzie (redukcja zanieczyszczeń wynosi 90-99,8%). Systemy te są mniej wydajne, dlatego czysta woda gromadzona jest w specjalnym zbiorniku, ale są bardzo dokładne- filtracja osmotyczna usuwa zanieczyszczenia o wymiarze 0,1 do 0,001 mikrometra. Usuwając składniki mineralne konieczne jest na końcu zamontować mineralizator, czyli odpowiednio dobrany wkład uzupełniający oczyszczoną wodę w niezbędne dla zdrowia minerały.

Rodzaje filtrów do oczyszczania wody ze względu na miejsce montażu

1. Filtry na cały dom
Filtry uzdatniające wodę docierającą do domu ze studni lub z innego źródła powinny być ulokowane w domu, czyli w miejscu, gdzie panują odpowiednie warunki do działania urządzeń elektronicznych i zbiorników z wodą (ochrona przed niską temperaturą). Może to być kotłownia, pomieszczenie gospodarcze lub garaż. W przypadku wody wodociągowej, podłączenie filtrów wykonuje się za wodomierzem, a jeśli dom jest zasilany wodą ze studni, zaraz za wejściem wody do budynku.

2. Filtry kuchenne
Filtry podzlewozmywakowe montowane są zazwyczaj w kuchni i mieszczą się w szafce pod zlewozmywakiem. Dostarczane są zazwyczaj wraz ze wszystkimi elementami koniecznymi do montażu. Zestaw składa się z dwóch lub trzech korpusów z wkładami filtrującymi - sedymentacyjnym, oczyszczającym wodę z zanieczyszczeń mechanicznych oraz węglowym, który czyści wodę z chloru, pestycydów i metali ciężkich.
Filtry nakranowe umieszcza się je zwykle na wylewce baterii kuchennej, aby poprawić smak i zapach wody przeznaczonej do celów spożywczych.
Wyróżniamy również filtry do lodówek i zmywarek, które korzystnie wpływają na pracę tych sprzętów AGD i wydłużają ich działanie.

3. Filtry łazienkowe
W łazience możemy zastosować specjalne filtry węglowe w słuchawce prysznicowej, korzystnie wpływające na jakość wody, którą spłukujemy ciało podczas kąpieli. Do tej grupy zaliczamy również filtry do pralek, które usuwają złogi kamienia odkładające się na elementach urządzeń AGD (bębny, grzałki itp.), powodują niszczenie sprzętu oraz większe użycie energii.

4. Filtry dzbankowe
Najprostsze urządzenie filtrujące, które ma za zadanie oczyścić wodę przeznaczoną do picia z kranu. Umieszczony w urządzeniu filtr oczyszcza wodę z chloru, jonów wapnia (co zapobiega osadom, np. w czajniku), metali ciężkich (ołowiu i miedzi) czy rdzy. Wkład filtrujący składa się z węgla aktywowanego, który doskonale spełnia swoją funkcję.

Rodzaje filtrów ze względu na parametry

1. Rozmiar
Wielkość urządzeń filtrujących jest bardzo różnorodna. Największe systemy uzdatniające na cały dom składają się z filtrów o wysokości człowieka, które najlepiej umieścić w piwnicy tuż przy hydroforze. Natomiast te montowane przy kranie są niewielkie i nie przeszkadzają w codziennym korzystaniu z kuchni. Filtry podzlewozmywakowe są nieco większe, ich rozmiary (np. 40 x 40 x 14 cm) pozwalają na bezproblemowy montaż pod zlewozmywakiem. Dodatkowo wyróżniamy wielkość korpusów 20 cali, 20 Big Blue, 10 cali oraz 10 Big Blue.

2. Wydajność
W zależności ile wody zużywamy (przeciętnie jedna osoba zużywa codziennie od 200 do nawet 400 litrów wody) musimy dobrać urządzenie do tej wartości. Decydując się na filtr zamontowany na cały dom, trzeba brać pod uwagę ilość domowników (czyli ilość wszystkich możliwych kranów odkręconych przez nich w jednym czasie). Producenci bardzo często określają wydajność, biorąc pod uwagę ilość osób w danym gospodarstwie domowym. Kuchenne filtry węglowe charakteryzują się wydajnością wahającą się w granicach od 100 do 200 litrów na godzinę. Wydajność systemów osmotycznych w przeciętnych urządzeniach waha się w granicach 200 – 300 litrów na dobę, co w przypadku użytkowania filtra w kuchni jest zupełnie wystarczające.

3. Temperatura pracy
Należy pamiętać o tym, że filtry do wody nie mogą pracować w temperaturze poniżej zera. Możemy kupić filtr do wody zimnej – zazwyczaj działające w przedziale 2°C - 42°C, oraz specjalnie przeznaczone do wody gorącej (mogą one być również używane do wody zimnej)- sprawdzające się w przedziale temperatur 2°C - 80°C.

4. Rozmiar przyłącza
Kupując filtr warto sprawdzić, czy rozmiar przyłącza pokrywa się z rozmiarem naszych rur. Najczęściej przyłącza mają rozmiar ¾”, ¼” lub ½”. Można też znaleźć modele, w których można dostosować rozmiar przyłącza do wielkości jakiej potrzebujemy.

5. Żywotność wkładów i lamp UV
Wkłady sedymentacyjne jak i węglowe powinny być wymieniane co 2 – 6 miesięcy.
Żywotność membran oceniana jest na 3 - 5 lat. Żywotność promiennika sterylizującego UV to około 12 miesięcy. W przypadku określania żywotności naszego sprzętu filtrującego wodę musimy wziąć pod uwagę zużycie wody oraz jej jakość. Pamiętajmy, że każde wyłączenie i włączenie lampy UV skraca żywotność promiennika.

6. Maksymalne ciśnienie pracy
Filtrowanie obniża ciśnienie wody i często przy wyjściu z filtra może być nawet kilkukrotnie niższe jak przy wejściu. Z reguły ciśnienie pracy filtrów wynosi od 3,5 do 4 bar.

7. Maksymalne ciśnienie uderzeniowe
Określa maksymalną wartość ciśnienia, z jaką woda jest dostarczana do filtra. Producenci dbają o to, aby wytrzymałość urządzenia przewyższała standardowe ciśnienie spotykane w instalacji wodnej w gospodarstwach domowych. Bardzo często maksymalne ciśnienie uderzeniowe wynosi aż 20 atmosfer.

Podsumowanie

Aby wybrać odpowiedni rodzaj filtrów do wody w domu, trzeba przede wszystkim zbadać, jakie mamy problemy z wodą, a także określić, jakiej ma być jakości. Jeżeli instalacja zasilana jest z wodociągu, możesz poprosić o udostępnienie wyników analizy wody w przedsiębiorstwie wodociągów lub w lokalnej stacji sanitarno-epidemiologicznej. W przypadku wody z własnej studni, badanie jakości wody najlepiej wykonać w Akredytowanym Laboratorium. Warto swoją wiedzę na temat rodzajów oraz konserwacji filtrów poszerzyć, jeżeli planuje się zakup takiego filtra ze względu na zanieczyszczenie wody w gospodarstwie domowym konkretnymi substancjami. Dzięki temu będziemy mogli cieszyć się dłużej ich bezawaryjnym działaniem, a odpowiednio dobrane filtry do wody sprawią, że będziemy mogli pić wodę prosto z kranu. Będzie ona bowiem czysta, smaczna i pozbawiona zanieczyszczeń, a przede wszystkim pozbawiona szkodliwych mikroorganizmów.