Woda morska - kiedy staje się zdatna do picia? 

Woda zajmuje znaczną część powierzchni Ziemi. Niestety w większości ma wysokie zasolenie, przez co jest to woda, której się nie pije. Od dawna prowadzi się jednak badania nad różnymi metodami odsalania. Dlaczego nie można pić słonej wody i co trzeba zrobić, aby stała się zdatna do spożycia?

Dlaczego nie można pić słonej wody?

Rozróżnienie na wodę słoną i słodką stanowi wskazówkę, którą z nich można bez przeszkód spożywać. Słona woda ma tak wysoką zawartość soli, że może negatywnie wpływać na funkcjonowanie organizmu — z dużym trudem przyswaja on płyny zasolone w tak dużym stopniu. Są to głównie chlorki sodu oraz magnezu. Spożywanie słonej wody może prowadzić do odwodnienia, ale także innych problemów ze zdrowiem, jak choćby wzrost ciśnienia krwi. 

Spożycie słonej wody prowadzi do stanu, w którym organizm musi szukać innych dodatkowych źródeł zaspokojenia pragnienia, a to ostatnie wzrasta za sprawą soli. Zamiast zatem gasić potrzebę picia, słona woda jedynie bardziej ją wzmaga. Nadmiar soli w organizmie to na dłuższą metę stan niebezpieczny dla zdrowia. 

Do picia nadaje się natomiast słodka woda, w której koncentracja soli nie przekracza 1%. Jej spożycie nie niesie zatem ryzyka odwodnienia, a organizm łatwo ją przyswaja. Problem stanowi jednak względnie niewielki obszar zasobów słodkiej wody zdatnej do picia, a tam, gdzie występuje, nierzadko jest narażona na zanieczyszczenia. 

Choć nowoczesne technologie filtrowania pozwalają na zwalczanie szkodliwych związków w wodzie trafiającej do domów, niektóre skażenia mają nieodwracalny charakter. Świadome oszczędzanie wody na co dzień może przyczynić się do walki z tym problemem. Warto dodatkowo korzystać z różnych dostępnych metod filtracji, jak proste dzbanki filtrujące czy zmiękczacze wody montowane do instalacji, ale także regularnie poddawać próbki wody badaniom laboratoryjnym.

Słona woda do picia. Jak to osiągnąć?

Woda morska, której się nie pije, może zostać oczyszczona z soli na tyle, że będzie można przeznaczyć ją do spożycia. Odsalanie można przeprowadzić na kilka sposobów, ale również sama natura może mieć na to wpływ.

Naturalne odsalanie 

Jak woda w morzach i oceanach ulega odsalaniu i dokąd później trafia? Promienie słoneczne oddziałujące na wody oceaniczne sprawiają, że wyparowują one już bez znajdujących się tam soli. W wyniku zjawiska kondensacji z pary wodnej powstają chmury, a te z czasem przynoszą deszcz wpadający do rzek i mórz. 

Choć więc stężenie soli w wodach powierzchniowych jest względnie stałe, woda pochodząca z opadów jest go całkowicie pozbawiona. Tam woda morska staje się zdatna do picia. To tzw. deszczówka, którą niekiedy traktuje się jako wodę miękką i zbiera w celach gospodarczych. Oczywiście w tych rejonach świata, gdzie rzadko można liczyć na opady, deszczówka pozbawiona jonów wapnia czy magnezu to towar deficytowy.

Odsalanie drogą destylacji

W celach przemysłowych można pozbawić wodę soli w procesie destylacji. Polega on na ogrzaniu wody oraz zebraniu powstałej wówczas pary wodnej. Proces skraplania w przyrodzie zachodzi dość powoli, ale w warunkach laboratoryjnych można go znacznie przyspieszyć. Mieszaninę podgrzewa się więc w dużym zbiorniku, a para skrapla się specjalnej chłodnicy. 

To samo zjawisko obserwuje się zresztą w kuchni, choćby podczas gotowania warzyw czy makaronu. Jeśli gotujesz go w osolonej wodzie, na spodzie pokrywki garnka pojawi się skroplona para wodna. W tych kropelkach nie znajdziesz ani grama soli.

Odsalanie przez odwróconą osmozę

To jedna z najczęściej stosowanych metod odsalania wody. Najpierw warto przypomnieć, czym jest tzw. osmoza spontaniczna, zachodząca naturalnie w środowisku. Wyobraź sobie, że dwie próbki cieczy oddzielone są półprzepuszczalną błoną. Woda zaczyna przenikać do tego miejsca, w którym jest więcej jonów lub innych rozpuszczonych substancji. Wymuszenie kierunku w drugą stronę to właśnie odwrócona osmoza.

Aby ją przeprowadzić, w zamkniętej przestrzeni należy przyłożyć ciśnienie większe niż naturalne, towarzyszące osmozie. W tym celu niezbędne są pompy ciśnieniowe o dużej wydajności. Bazujące na zjawisku odwróconej osmozy filtry potrzebują też do działania dużych zasobów surowej wody i zużycia energii.

To tylko niektóre z przykładów metod usuwania soli z wody morskiej. Coraz popularniejsze stają się technologie odsalania właśnie z wykorzystaniem membran. Do tej pory jednak nie opracowano skutecznego sposobu na udostępnienie odsolonej przemysłowo wody do powszechnego użytku za pośrednictwem przewodów wodociągowych. Właśnie dlatego tak wiele mówi się o konieczności oszczędzania zasobów słodkiej wody pitnej, która stanowi zaledwie 0,6% z 70% wszystkich wód Ziemi.